Orhan Şaik Gökyay Hayatı ve Eserleri Kısaca

Orhan Şaik Gökyay 16 Temmuz 1902 senesinde Kastamonu’nun İnebolu’nun ilçesinde Dünya’ya gelmiştir. Ortaöğrenimi Aydın ve Kastamonu’da tamamladıktan sonra 1922 senesinde Ankara Muallim Mektebi’ni bitirmiştir. Bir süre ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra önce 1927 senesinde Kastamonu Lisesi’nde daha sonra 1930 senesinde İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu’nun, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden diploma almıştır.

1960 – 1962 seneleri arasında Londra Üniversitesi’nde Türk Dili okutmanı olarak çalışmıştır. 1969 senesinde İstanbul Eğitim Enstitüsü’nde yapmış olduğu edebiyat öğretmenliği görevinden emekli olarak ayrılmıştır. Aruz ile yazmış olduğu ilk şiirleri Kastamonu’da yayın hayatını sürdüren “Açıksöz” dergisiyle beraber kendisinin yayınlamış olduğu “Çağlayan” dergisinde çıkmıştır. Daha sonra hece veznine dönmüştür.

Şiir: Birkaç Şiir – Poems(1976)

Sadeleştirme – Düzenleme: Dede Korkut(1938), Bugünkü Dille Dede Korkut Masalları(1939), Dedem Korkudun Kitabı(1973), Kâtip Çelebi Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri(1957), Kâtip Çelebi’den Seçmeler(1938), Hâlâtü’l Kahire mine’l Adâti’-z Zâhire (1984)

Eleştiri: Destursuz Bağa Girenler(1982)

İlköğretimine Kastamonu’da başlamıştır ancak İdadi’de 9. Sınıfta öğrenim görürken ailesi maddi sıkıntı çektiği için öğrenimine ara vermiştir. Bu sebepten ötürü kâtip olarak özel idadilerde çalışmıştır ve bu sırada edebiyatla ilgilenmiştir. İlk Şiirini Kastamonu’da yer alan Açıksöz gazetesinde 1922 senesinde yayımlamıştır. “Annemin Mezarında” ismini taşıyan bu şiiri kardeşi Kenan’a atfetmiştir. İzmir’in işgaline oldukça üzüntü duyduğu için “İzmir Rüyası” adını verdiği ikinci şiirini yazmıştır ve edebiyat öğretmeni Vasfi Bey’e ithaf etmiştir.

Ankara Darülmuallimi’ni oldukça iyi bir dereceyle tamamlamıştır ve 1923 senesinden itibaren Piraziz, Samsun ve Balıkesir’de öğretmenlik yapmıştır. Balıkesir’de görev yaptığı dönemlerde şair Edremitli Ruhi Naci’nin desteği ile beraber Çağlayan adındaki bir edebi dergiyi de yayımlamıştır. 1924 – 1926 seneleri arasında yayım hayatını sürdüren ve 15 günlük olan bu dergide Tokadizade Şekip, Mehmet Akif, Hasan Basri gibi devrinin yaşayan en önemli şair ve yazarlarının eserlerini yayımlamıştır.

1944 senesinde konservatuar müdürlüğü görevini yürütürken okul arkadaşı olan Nihal Atsız’ı evinde misafir ettiği için Irkçılık – Turancılık davası sebebiyle görevine son verilmiştir. Bu sebepten ötürü de tutuklanarak İstanbul’a gönderilmiş ve işkenceye mahkûm edilmiştir.

Emekli olduktan sonra 81 yaşındayken Çağa Eğitim Enstitüsü’nde, Marmara Üniversitesi’nde ve Mimar Sinan Üniversitesi’nde dersler vermiştir. ABD’de yer alan Princeton Üniversitesi 1984 senesinde 2 ciltlik bir eser hazırlamıştır ve Gökyay’a ilk bilimsel armağanını sunmuştur. 2 Aralık 1994 senesinde vefat eden Orhan Şaik Gökyay Üsküdar’da yer alan Nakkaştepe Mezarlığı’na defnedilmiştir.

Edebi hayatının ilk senelerinde aruz ölçüsü ile şiirler yazmıştır ancak daha sonra âşık tarzına uyan ve çoğunlukla ulusal konulardan bahsettiği lirik şiirler yazmıştır. 1940 senesinden sonra edebiyat tarihi, folklor ve halk edebiyatı gibi konuların araştırmalarına yönelmiştir. Eski eserlerini inceleyerek bu eserlerine eklediği notlar ile beraber sadeleştirmiş basımlarını da hazırlamıştır.