Mehmet Kaplan Hayatı ve Kitapları (Eserleri)

5 Mart 1915 yılında Eskişehir’in Sivrihisar ilçesinde dünyaya geldi. Eğitiminin ilk ve orta öğrenimini Eskişehir’de tamamlayan Mehmet Kaplan, İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu’nun Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde Yeni Türk Edebiyatı asistanı olarak kariyerine başlayan Kaplan, 1939 yılında lisans, 1942 yılında doktora, 1943 yılında doçentliğe yükseldi. 1952 yılındaysa profesör oldu. Mehmet Kaplan Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi kurucularından biridir. Ayrıca üniversitenin dekanlık ve rektör vekilliği görevlerinde çalıştı. 1930 yıllarının sonunda ilk yazılarını Gençlik, İnkılâpçı Gençlik dergisinde yayınladı. Mehmet Kaplan’ın tanınmasını sağlayan yazıları İstanbul dergisinde yayınlanan incelemeleri ve eleştirileridir. 23 Şubat 1986 yılında öldü.

Eserleri: Büyük Türkiye Rüyası, Şiir Tahlilleri I-II, Kültür ve Dil, Tevfik Fikret, Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar, Namık Kemal, Nesilleri Ruhu, Edebiyatımızın İçinden

Mehmet Kaplan 1915 yılında doğdu. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulunu bitiren Kaplan, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü mezunudur. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ndeyse asistan olarak başladığı çalışmalarına lisans, doktora, doçent ve profesör unvanlarını kazanarak devam etti. 1958 ila 1959 yıllarında Erzurum Atatürk Üniversitesi dekanı ve rektör vekilliği görevlerini üstlendi. Gençlik ve İnkılâpçı dergilerinde yazdığı ilk yazılardan sonra, Hisar, Hareket, İstanbul, Şadırvan, Çağrı, Türk Edebiyatı gibi dergilerde de yazılar yazmıştır. Edebiyat tarihi üzerine çalışmalar yaptı. Türk Edebiyatı uzmanlık alanıydı. Türk tarihinin belli başlı eserlerini inceleyen Mehmet Kaplan, yeni metotlar kullanarak eserleri değerlendirmiştir. Deneme tarzında yazdığı yazılarının konuları ilim, tarih, politika, din, devlet ve üniversite problemleri oluşturur. Özellikle milli kültür ve medeniyet meselelerine önem verdi. Tanzimat sonrası edebiyat ve Türk halk edebiyatı üzerine çeşitli araştırma ve incelemeler yaptı. Fransızca, İngilizce ve Almanca bilen Kaplan, 23 Şubat 1986 yılında vefat etmiştir.

Mehmet Kaplan, edebiyatımızda yeni Türk Edebiyat profesörü olarak bilinir. Yapmış olduğu çeşitli araştırma, inceleme ve denemeleriyle tanınır. Almanca, Fransızca ve İngilizceyi iyi bilen Kaplan Batı’yı tanırken, kendi kültürüne sahip çıkan bireyler yetiştirmeyi amaçlamıştır. Edebiyatımıza getirdiği en önemli yenilik ise metin analizleridir. Tanpınar’ın talebesi ve asistanı olan Mehmet Kaplan, milliyetçidir. Edebiyat konularına yönelirken yalnızca dönemi değil aynı zamanda karakter ve mizacı da incelemiştir. Böylece tarihin yanında psikolojik metodu da kullanmıştır. Türk kültür ve medeniyetinin bir bütün olarak incelenmesi gerektiğini savunur. Devlet, kültür ve millet kavramlarını ele aldı ve önemsedi. Kültür’ün millet için en önemli unsur olduğunu söyledi. Mehmet kaplan dönemin meselelerini içeren edebi eserleri incelemiştir. Ayrıca Tanzimat sonrasında edebiyatımızda yer alan hikâye ve romanları da incelemiştir. Yazmış olduğu hikâye tahlilleri eseri Türk edebiyatının alanındaki ilk ve tek eseri olarak bilinir.