Cemil Meriç Kimdir Kısaca Hayatı ve Eserleri

Tam adı Hüseyin Cemil Meriç olan düşünürümüz 12 Aralık 1916 yılında Reyhanlı, Hatay’da dünyaya gelmiştir. Başta dil, tarih, edebiyat, felsefe ve sosyoloji olmak üzere sosyal bilimlerin birçok alanında araştırma yapmıştır. Birçok yazıyı kaleme almış bir düşünce adamıdır. Türk yazar, çevirmen ve düşünürdür. 12 tane telif ettiği eseri bulunmaktadır. Ayrıca birçok tercümesi bulunmaktadır. Bu açıdan Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiştir. Sosyoloji profesörü olan Ümit Meriç’in babasıdır.

Balkan Savaşları sırasında Dimetoka’dan göçmüş bir ailenin çocuğudur. Babası Mahmut Niyazi Bey Dimetoka ‘da hakimlik yapmaktaydı. Annesi ise Zeynep Ziynet Hanım’dır. Babası Mahmut Niyazi Bey Antakya’da mahkeme reisliği yapmıştır. 7 yaşına kadar Antakya’da yaşamıştır. Daha sonrasında ise babasının memuriyetten ayrılması üzerine Reyhanlı’ya dönmüştür. Burada Reyhanlı Rüştiyesi’ni bitirerek tekrardan Antakya’ya dönmüştür. Milliyetçi tutumu ve bazı yazılarında hocalarını eleştirmesi üzerine liseyi bitiremeden okulu terk etmek zorunda kalmıştır. Lise öğrenimine devam etmek üzere İstanbul’a gelmiştir. İstanbul’da ise Pertevniyal Lisesi’ne gitmiştir. Burada dönemin solcu aydınları olan Nazım Hikmet ve Kerim Sadi ile tanışmıştır.

İnceleme: Hint Edebiyatı (1964), Saint Simon İlk Sosyolog (1967), Bir Dünyanın Eşiğinde (1976), Işık Doğrudan Gelir (1984), Kültürden İrfana (1985)

Deneme: Mağaradakiler (1978), Bir Ülke (1974, 1985), Umrandan Uygarlığa (1974)

Günlük: Jurnal I (1992)

İstanbul’daki yaşantısı çok iyi gitmiyordu. Geçim sıkıntısı çekmeye başladı. Bu sebepten ötürü İskenderun’a geri döndü. Haymaseki köyünde dokuz ay kadar ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra aynı yıl İskenderun’da Tercüme Bürosu’na reis muavini oldu. 1938 yılında Batı Ayrancı Köyü’nde ilkokul öğretmenliği, Türk Hava Kurumunda sekreterlik, belediyede katiplik gibi işlerde de çalışmıştır. Tabi bu işleri geçici olarak yapmıştır. Asıl işinden hiçbir zaman vazgeçmemiştir. 1939 Nisan ayında Hatay hükümetini devirmek iddiası nedeniyle tutuklanmıştır. İdam talebiyle yargılanmıştır. İdam talebinden 2 ay sonra ise beraat etmiştir.

Görme yetisini kaybettikten sonra yazar hayatının en üretken çağını yaşamıştır. Fransızca ve İngilizce metinler çevirmiştir. Basılmamış olan bir Fransızca grameri hazırlamıştır. 1963 yılından itibaren de Edebiyat Fakültesi’nin Sosyoloji bölümünde sosyoloji ve kültür tarihi dersleri vermiştir. Bir Dünyan edebiyatı yazma düşüncesi ile de İran edebiyatını incelemiştir. Daha sonrasında ise Hint edebiyatına yönelmiştir. Bununla birlikte Doğu Edebiyatına karşı ön yargılarını yıkmayı amaçlamıştır. Sonucunda ise “Bir Dünyanın Eşiğinde” başlığı adı altında iki kez basılmıştır.

Cemal Meriç son dönem Türk düşünce hayatının en önemli isimlerindendir. Edebi hayatına 1928 yılında Yeni Gün gazetesinde yayımlanan yazısı ile birlikte atılmıştır. Çok fazla dergilerde birçok yazı yazmış ve onlarca kitaba imza atmıştır. Yazdığı eserlerin çoğunda etkileyici ve akıcı bir dil kullanmıştır. Çok iyi derecede Fransızca bilmektedir. Fransızca çevirileri de mevcuttur. Balzac, Victor Hugo gibi dünya edebiyatının önde gelen yazarlarının yapıtlarını Türkçe’ye çevirmiştir.