Abdülhak Adnan Adıvar Kimdir Kısaca Hayatı ve Eserleri

1882 yılında Kadı Ahmet Bahai Efendi ile Sabiha Hanım’ın oğlu olarak Gelibolu’da dünyaya gelmiştir. Cumhuriyet tarihinin ilk bilim tarihçisi olarak bilinmektedir. Okul hayatını İstanbul’da geçirmiştir. İlk olarak, Numune-i Terakki Mektebi’nde, lise öğrenimini Mülki İdadinde tamamlamıştır. Sonrasında tıp öğrenimine 1899 yılında İstanbul’da başlamıştır. 1905 yılında Terbiye Mektebi’ni bitirmiştir. Donrasında Berlin Üniversitesi’nin Tıp Fakültesi’nde asistanlık yapmıştır. 1 Temmuz 1955 yılında İstanbul’da hayata gözlerini yummuştur.

Osmanlı Türklerinde İlim (araştırma, 1943), Denemeler: Bilimin Sarp Yolunda Cüretkâr Adımlar, Tarih Boyunca İlim ve Din (1944, araştırma), Les Siciences Chez Le Turcs Ottomans, Paris (araştırma,1939), Bilgi Cumhuriyet Haberleri (eleştiri, 1945), Dur Düşün(eleştiri,1950), Hakikat Peşinde Emeklemeler (eleştiri,1954), Faust’q Dair Bir Tahlil Tecrübesi (eleştiri, 1939), Bertrand Russel’den Felsefe Makaleleri (eleştiri, 1935).

Berlin Üniversitesi’nde asistanlık yaptıktan sonra, II. Meşrutiyet ilanıyla birlikte yurda geri dönmüştür. 1910 yılında Tıbbiye Mektebi’nde müderris muavini olmuştur. 1911 yılında Trablusgarp Savaşı’na katılmıştır. 2 yıl boyunca Tıp Fakültesi’nde müdürlük yapmıştır. I. Dünya savaşı sıralarında Sıhhiye Umum Müdürü olarak görev yapmıştır. Savaş sonunda Tıp Fakültesi’ndeki görevine dönmüştür.

1917 yılında Halide Edip ile evlenmiştir. Halide Hanım ile nikâhı, Halide Hanım’ın babasına verdiği vekâletle birlikte Bursa’da kıyılmıştır. Bu evlilikten hiç çocukları olmamıştır.

Mondros Mütarekesi imzalanmasının ardından, düşman işgallerine karşı kurulan ilk gizli örgütlerden olan Karakol Cemiyeti’nin kurucularından olmuştur. Milliyetçiliği savunan Milli Türk Fırkasının da kurucuları arasındadır. 1919 yılında Osmanlı Mebusan Meclisi seçiminde, İstanbul mebusu olmuştur.

Meclisi Mebusan kapatıldığı sıralarda, haklarında idam çıkan altı kişi arasında, Mustafa Kemal ile Adnan Bey ve Halide Hanım’da bulunmaktadır. Bunun üzerine 19 Mart 1920 yılında atla birlikte İstanbul’u eşi ile birlikte terk etmiştir. Mücadele için 2 Nisan 1920 yılında Ankara’ya gitmişlerdir. Böylece, 23 Nisan 1920 yılında TBMM açılışında bulunmuş oldular. İlk dönem Büyük Millet Meclisi’nde oluşan hükümette Sıhhiye ve İçtimai Muavenet Vekili olmuştur. 1921 yılında görevinden ayrılmıştır. O dönem savaş yıllarında, Çocuk Esirgeme Kurumu’nun kurucularındandır. Türk ordusu zaferiyle, Hamid Bey’in yerine TBMM İstanbul temsilcisi olmuştur.

Adıvar, görüş farklılıkları olması nedeniyle halk Fırkasından ayrılmıştır ve ikinci grup milletvekillerinin arasına girmiştir.  Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasına katılmıştır ve kapatılmasıyla bağımsız milletvekili olarak devam etmiştir. Bir süre sonra milletvekilliğinden çekilmiş ve hayatına İngiltere ve Fransa’da devam etmiştir.

Paris’te sekiz yıl boyunca Türkçe dersler vermiştir. Burada yaşadığı yıllarda tercümeler yapmıştır. 1939’da yurda tekrar dönmüştür. Yurda dönünce, Maarif Vekâleti tarafından İslam Ansiklopedisi yazı kurul başkanı olarak atanmıştır.

Bilim tarihimiz açısından çok fazla önemli eser vermiştir ve önemli bir yere sahip olmuştur. 1946 yılında VII. Dönem seçimlerde bağımsız milletvekili olarak meclise dönmüştür. 1947 yılında doğu Araştırmaları Derneği’ni kurmuş ve başkanı seçilmiştir. 1950 yılında meclisten tekrar ayrılmış ve bilim alanındaki çalışmalarına devam etmiştir. 1 Temmuz 1955 yılında hayatını kaybetmiştir.